Vermeende contradictie tussen Lukas 9:10 en Markus 6:45.
Lukas 9:10 (HSV)
Hij nam hen mee en vertrok, alleen met hen, naar een eenzame plaats bij een stad die Bethsaïda heette.
Markus 6:45 (HSV)
En meteen dwong Hij Zijn discipelen in het schip te gaan en vooruit te varen naar de overkant, naar Bethsaïda, terwijl Hijzelf de menigte weg zou sturen.
Probleem: Volgens Lukas vond de eerste wonderbare spijziging plaats bij Bethsaïda. Maar volgens Markus voeren de discipelen direct na de spijziging met hun schip “naar de overkant, naar Bethsaïda“. Als ze al bij Bethsaïda waren, hoe kunnen ze dan naar de overkant varen en bij Bethsaïda uitkomen?
Antwoord: De eerste wonderbare spijziging vond waarschijnlijk plaats op de vlakte iets ten zuiden van Bethsaïda. Na de spijziging vertrokken de discipelen per boot naar de regio Gennesaret/Kapernaüm. De informatie in Markus 6:45 lijkt dus een beetje vreemd, maar er zijn twee realistische oplossingen.
Mogelijkheid #1: Tussenstop in Bethsaïda
De wonderbare spijziging vond niet in Bethsaïda zelf plaats, maar op een “eenzame plaats” daar in de buurt. Dat was waarschijnlijk de Vlakte van Bethsaïda, aan de oostkust van het meer van Galilea. Het zou kunnen dat de discipelen, voordat ze naar Gennesaret voeren, eerst nog een tussenstop maakten in Bethsaïda, bijvoorbeeld om daar nog wat zaken af te handelen. Daarna voeren ze door in westerlijke richting, naar Gennesaret.
Drie van de discipelen kwamen uit Bethsaïda (Petrus, Andreas en Filippus), dus het is niet ondenkbaar dat ze daar nog iets te doen zouden hebben.
Mogelijkheid #2: Alternatieve vertaling van Markus 6:45
Markus 6:45 is mogelijk niet correct vertaald door de moderne vertalingen. De Statenvertaling stelt het als volgt:
Markus 6:45 (Statenvertaling)
En terstond dwong Hij Zijn discipelen in het schip te gaan, en voor henen te varen aan de andere zijde tegen over Bethsaida, terwijl Hij de schare van Zich zou laten.
In plaats van “naar Bethsaïda“, schrijven de Statenvertalers: “tegen over Bethsaïda“. Het Griekse woordje pros betekent meestal gewoon “naar” en niet “tegenover”. Tenzij direct in de context ook de andere zijde wordt genoemd. In dit geval is dat ook zo, want er staat εἰς τὸ πέραν πρὸς Βηθσαϊδάν. Woordelijk vertaald is dit “naar de andere kant richting Betsaïda”. Dit kun je als een oppositie constructie beschouwen: naar de andere kant ten opzichte van Bethsaïda. De Statenvertaling zou dus heel goed gelijk kunnen hebben, en dan is er geen contradictie.
Wat het juiste antwoord ook is, we kunnen in elk geval níet zeggen dat Markus niet weet waar hij het over heeft. Want enkele verzen later schrijft Markus dat ze na de boottocht aankwamen bij Gennesaret (niet Bethsaïda):
Markus 6:53 (HSV)
En toen zij overgevaren waren, kwamen zij in het land Gennesaret en legden daar aan.
